Türk Ocakları Niğde Şubesi, 13 Aralık Cuma günü Mehmet Yılmaz Uzun Salonu’nda önemli bir etkinliğe ev sahipliği yaptı. Etkinlikte, mimarlık alanında önemli bir akademisyen olan Prof. Dr. Semiha Akçaözoğlu, "Geleneksel Konut Mimarisinden Günümüz Mimarlığına Yapısal ve Mekansal Dönüşüm" başlıklı bir konuşma gerçekleştirdi.
TÜRK EVİNİN GELENEKSEL YAPISI VE DEĞİŞİM SÜRECİ
Prof. Dr. Akçaözoğlu, geleneksel Türk evinin plan ve biçim özelliklerinin, Türk aile yapısı, kültür ve geleneklerinin yanı sıra iklim, yerel malzemeler ve yapım teknikleriyle şekillendiğini vurguladı. Türk evi plan tiplerinin bölgelere göre farklılık gösterdiğini ancak her ev tipinde ortak bir özelliğin, sofanın bulunduğunu belirtti. Konuşmasında, geleneksel Türk evlerinin dışa kapalı ve avlulu mekân örgütlenmesinin, hem iklim koşullarına uyum sağlama çabası hem de mahremiyetin korunmasına yönelik kültürel geleneklerin bir yansıması olduğunu açıkladı.
GELENEKSEL YERLEŞİM VE MAHREMİYET
Akçaözoğlu, göçebe kültüründen gelen bahçe ve avluda yaşam geleneğinin, "hayat" adı verilen özel mekânlarda sürdürüldüğünü ifade etti. Ayrıca, geleneksel yerleşimlerde çevreye ve komşuya saygı hassasiyetinin öne çıktığını, dar sokaklı yerleşimlerde ise mahremiyet önlemleri ve komşuluk ilişkilerine dair bilgiler sundu. Bu yerleşimlerin biçimlenmesinde, yalnızca yaşam tarzı değil, aynı zamanda bölgenin iklim ve yerel malzemesinin de etkili olduğunu belirtti.
KENTLEŞME İLE DEĞİŞEN KONUT BİÇİMLERİ
Prof. Dr. Akçaözoğlu, 19. yüzyılda sanayi yerleşimlerinin ortaya çıkması ve köylerden kentlere olan göçün, geleneksel yerleşimlerin terk edilmesine yol açtığını söyledi. 1950’lerden itibaren hızla gelişen kentleşme ve betonarme yapıların kullanımıyla, geleneksel konut biçimlerinin zamanla kaybolduğunu ve aile yaşamındaki değişikliklerle birlikte konut planlarının evrildiğini belirtti.
GÜNÜMÜZ TÜRK TOPLUMUNUN MEKÂNSAL GEREKSİNİMLERİ
Konuşmasının ikinci bölümünde günümüz Türk toplumunun mekânsal gereksinimlerine değinen Akçaözoğlu, çağdaş konut tasarımlarının iklim, fiziksel koşullar, toplumsal özellikler ve ekonomik etkenlerden nasıl etkilendiğini açıkladı. Değişen yaşam tarzlarının konut planlarını nasıl etkilediğine, yerel izlerin silinmesine ve dünya genelinde benzer konut tipolojilerinin yayılmasına dikkat çekti.
SORU-CEVAP VE PLAKET TAKDİMİ İLE ETKİNLİK SONLANDI
Etkinlik, katılımcıların sorularıyla devam etti ve Prof. Dr. Semiha Akçaözoğlu’na Türk Ocakları Niğde Şubesi tarafından plaket takdim edilmesiyle sona erdi. Etkinlik, mimarlık ve konut tasarımı üzerine derinlemesine bir bakış açısı sundu ve katılımcılardan büyük ilgi gördü.
(Niğde Türk Ocakları)