Anadolu'nun ilk kadın hükümdarı Hüdavent Hatun'un Niğde'deki türbesi süslemeleri ile dikkat çekiyor.
Türbedeki süslemelerin tesadüfi olmadığını aktaran Uzman Sanat Tarihçisi Burak Paklacı, "Böyle zengin, birçok kültürü içinde barındıran süsleme programına hiçbir yapıda rastlamıyoruz" dedi. 'İlk kadın vali' unvanını taşıyan Hüdavent Hatun'un 1312 yılında yapımına başlanan ve Niğde'de kendi adını taşıyan parktaki türbesi, Selçukluların hükümdarlık sembolü olan çift başlı kartal, aslan, insan başlı huma kuşu gibi figürleriyle dikkat çekiyor. Anadolu Selçuklu Sultanı IV. Rukneddin Kılıç Arslan'ın kızı olan Hüdavent Hatun'un yaklaşık 100 yıl aradan sonra restore edilerek ziyarete açılan türbesi, Türk sanatı ile İslam öncesi birçok unsuru barındırıyor.
"BİRÇOK KÜLTÜRÜ İÇİNDE BARINDIRAN SÜSLEME PROGRAMINA BAŞKA HİÇBİR YAPIDA RASTLAMIYORUZ”
Böyle zengin bir süsleme programına hiçbir yapıda rastlanılmadığını söyleyen Uzman Sanat Tarihçisi Burak Paklacı, türbede bulunan işlemelerin tesadüfi olmadığını aktardı. Türbeyi ziyaret edenlerin saat yönünde türbeyi gezmesi gerektiğini ifade eden Paklacı, "Hüdavent Hatun Türbesi'nin üzerindeki hiçbir motif tesadüfi değildir. Birçok İslam öncesi inanca dahil olan tasarımların yer aldığı çift başlı kartallar, kartalın kanatlarının ucundaki ejder başları, insan yüzleri, aslan ve koyun gibi tasarımlar var. Bu anlamda burası turizm politikası oluşturulursa turistsiz bir gün geçirmeyeceğini düşünüyorum. Böyle zengin, birçok kültürü içinde barındıran süsleme programına hiçbir yapıda rastlamıyoruz" dedi.
“KENDİ TÜRBESİNİN YAPIMI İLE YAKINDAN İLGİLENDİ”
Hüdavent Hatun'un Anadolu'nun ilk kadın valisi söylemi ile daha çok ilgilenildiğine ancak yapının özelliklerinin ziyaretçiler tarafından göz ardı edildiğine dikkati çeken Paklacı, "Yapının ayrıntılarındaki Türk İslam sanatındaki değeriyle çokça ilgilenmiyoruz ve türbenin tanıtımı yarım kalmış oluyor. Hüdavent Hatun 16 yıl boyunca İlhanlı Sarayı'nda kalmış ve orada görmüş olduğu Budist adetlerle, İslamiyet öncesi Türk sanatıyla ilgili ayrıntıları türbesinin üzerine nakşettirmiş. 1312'de yapımına başlanmış ve 1332 yılında vefat eden Hüdavent Hatun'un istirahatgahıyla ilgili tasarımla tamamıyla yoğun bir şekilde ilgilendiğini görüyoruz.
Bu anlamda da sanatçı ve bir tasarımcı ruha sahip olduğunu söyleyebiliriz. Hüdavent Hatun'un mezar taşı üzerinde Tahrim Süresi'nin ayeti yazılıdır. Ben bunu demek ki kendisi de İlhanlı Sarayı'nda çok büyük sıkıntılar çekti ve mezar kitabesinin üzerinde böyle bir ayete özellikle yer verdi olarak yorumluyorum. Yani Hüdavent Hatun Türbesi'nde hiçbir ayet, hiçbir sembol, hiçbir motif tesadüfi değildir. Türk sanatı ile İslam öncesi Türk sanatının çok zengin tasarımlarını üzerinde barındırır” ifadelerini kullandı.
(İHA)
