Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, tarımsal üretimde karşılaşılan sorunları tarlaları gezerek, üreticinin derdini yerinde dinleyerek, sorunları yerinde inceledi.
Gürer, domates, biber, patates, kavun, karpuz, fasulye, buğday, arpa, lahana, şekerpancarı, üzüm ve mısır gibi çeşitli ürünlerin üreticileriyle bir araya gelerek, üretim sürecinin her aşamasında çiftçilerin karşılaştıkları sorunları bizzat üretenden dinledi.
Gürer, “Çiftçi ve besici için zor bir yıl yaşandı. Çoğu ürün tarlada kaldı ve sorunlu bir hasat süreci yaşandı. İktidar düşük alım fiyatları verdi. Tüccar ise üreticiyi boğdu. Ürünün tarlada kalmasını ve yaşanan sorunları çözmesi gereken iktidar süreci yönetemedi, adeta seyretti. Tarlada ürün satamayan üretici perişan olurken tezgâhta ürün fiyatı düşmedi. Çok sayıda üründe hasat sonu geldi. Rafta ürün fiyatları yine artmaya başladı. Ürün vardı ama tüketici bu bolluktan nasibini almadı. Üreten de zarar etti” dedi.
Çiftçilerin "tarımda kara bir yıl" olarak nitelendirdiği 2024 yılında, çiftçilerin artan girdi maliyetleriyle orantılı bir gelire ulaşamadığını söyleyen Gürer, çiftçinin zarar ettiği ürün yerine farklı ürün desenlerine yönelmesinin 2025 yılında da ürün yeterliliği için risk yaratabileceği konusunda uyardı. Ömer Fethi Gürer, “22 yıldır sürdürülen plansız tarım sürekli sorun üretti. Bu yıl ektiği üründen zarar eden çiftçi, 2025 yılında ürün desenini değiştirmesi durumunda bazı ürünlerde arz açığı yaratabilir. Bakanlık bugünden bu bağlamda planlama yaparak önlem almalıdır. Başta su sorunu olmak üzere hangi bölgede hangi ürün ekilmesi ve dikilmesi gerektiği ve ülke ihtiyaçlarına göre ürün deseni oluşturulması sağlanmalıdır” dedi.
Bu yıl iktidarın açıkladığı düşük alım fiyatlarının enflasyon altında kaldığını ve düşük alım politikasıyla çiftçiyi tüccara mahkûm ettiğini de belirten Ömer Fethi Gürer, “Yaşanan sorunlar tüm üreticileri olumsuz etkilediği gibi çiftçinin zarar etmesi esnafa da olumsuz yansıdı. Çiftçi, üretici kredi borcunu ödeyemeyecek durumda. Çiftçi için icra da kapıda. Çiftçi borçlarının ertelenmesi için verdiğim kanun teklifinin mecliste öncelikle görüşülmesi ve 2027 yılına kadar borçların ötelenip faizlerin silinmesi gerekmektedir” diye konuştu.
“BUĞDAY- ARPA YÜZ GÜLDÜRMEDİ”
TMO tarafından açıklanan düşük alım fiyatının çiftçiyi hayal kırıklığına uğrattığını söyleyen CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, enflasyon oranına ulaşmasa da çiftçilerin tarımsal girdi maliyetlerindeki artışa göre bir fiyat beklentilerinin boşa çıktığını belirtti. Gürer, TMO’nun 9,25 TL’den, tüccarın ise 8,00 TL’den aldığı buğdayın hasat bitmesi sonrası tüccarın eline geçmesiyle borsada fiyatının artmaya başladığını ifade etti. “Küçük çiftçi, ürünü tarladan alan tüccara 7-8 lira arası borçlarını ödemek için ürün satmak zorunda kaldı” diyen Gürer, “Bir yıllık üretim emeğini çiftçi, kazançsız bir şekilde satmak zorunda kaldı. Buğdayın bir yıl öncesine göre %12 oranında alım fiyat artışı çiftçiyi zarara uğratırken, TMO yine hasat öncesi ithal buğday getirerek yerli üreticiye vermediği desteği, ithalat yoluyla yabancı çiftçiye verdi” dedi. Arpada bir yıl öncesine göre alım fiyat artışının ise %3’lerde kaldığına dikkat çeken Ömer Fethi Gürer, arpa üreticilerinin Nisan ve Mayıs aylarında yeterli yağış alamaması nedeniyle verimde %50-60 oranında düşüş yaşandığını ve bu durumun rekolte kaybına yol açtığını belirtti.
Ömer Fethi Gürer, “Geçen yıl dönüm başına 250-300 kilogram arpa elde edilirken, bu yıl bu rakam 150-180 kilograma kadar geriledi. Kuraklık nedeniyle geniş ekim alanlarına rağmen çiftçiler zor bir sezon geçirdi. Farklı ürünlerde de bu yıl kuraklık üreticiyi vurdu” dedi.
“DOMATES ÜRETİCİSİ BORÇLARINI ÖDEYEMEDİ”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, domates üreticisinin ürününü maliyetinin altında bir fiyatla salça fabrikalarına 2 lira 30 kuruşa vermek zorunda kaldığını, üstelik nakliye ve fire maliyetlerinin de üreticiye ait olduğunu belirtti. Bu şartlar altında domatesini satan üreticinin kazanamadığını ifade eden Gürer, “Üreticiler kredi kullanarak üretim yaptı, ancak şu an kredileri dahi ödeyemeyecek durumdalar. Dönüm başına 20-25 bin lira masrafı olan domatesi ürettiler ama ürünleri ellerinde kaldı. Domatesin çoğu tarlada hâlâ toplanmadı,” diye konuştu.
Ömer Fethi Gürer'e bu yıl 6 çeşit ürün ektiğini anlatan bir çiftçi, “Aynı anda tüm ürünlerde satış sorunu olur mu? İlk kez tanık olduğum bir durum,” diye durumu özetledi. Özel ve kamu bankalarına ve Tarım Kredi Kooperatiflerine borçlarının arttığını, çiftçilerin borçlarının 800 milyar liraya dayandığını ifade eden Gürer, çiftçilerin borçlarının 2027 yılına kadar ötelenmesi ve faizlerinin silinmesi için verdiği kanun teklifinin komisyonlarda görüşülüp bir an önce Meclis’e gelmesi gerektiğini söyledi.
“YAZLIK PATATESTE ZARAR”
Bu yıl yazlık patatesin düşük fiyat nedeniyle üreticisini zora soktuğunu belirten Ömer Fethi Gürer, “Bu yaz yazlık patatesin kilosunu tüccar 2 liradan aldı. Üretici, maliyetlerini dahi karşılayamadığı gibi hasat yaparken bile zarar etti. Çünkü 2 liraya satılan patates, işçi maliyetini bile karşılamadı. Çiftçi, gübre, tohum, işçi ve ilaç ücretlerini bile ödemekte zorlandı. Patates boyutuna göre seçilip orta altı patates tarlada kaldı, rafta ise fiyat düşmedi,” dedi. Gürer, “Kışlık patates sökümü ile sorun daha da artacak gibi görünüyor. TMO, Türkşeker ve Tarım Kredi Marketleri bugünden patates üreticisine ürünün çöpe gitmeyeceği garantisini vermelidir,” diye konuştu.
“KARPUZ VE KAVUNDA DURUMDAN NASİBİNİ ALDI”
Karpuz ve kavun üreticilerinin de yaşadıkları zorluklara değinen Gürer, “Tarlada kalan karpuz ve kavunlar, maliyetinin altında fiyatla alınmak istenmesi nedeniyle satılamadı ve üreticiler ciddi şekilde zarar etti. Üretici, karpuzun kilosunu 4 liraya mal etti, ancak 1 liradan satamadı,” dedi. “Bu yıl karpuz gibi kavun da üreticilere para kazandırmadı,” diyen Gürer, bir üreticinin ifadesine yer vererek, “Dönüm maliyeti kavunda 20 bin lirayı, karpuzda ise 25 bin lirayı geçti. Fidesini 14 TL’ye alan ve dönüme 700 fide atan, 30 dönüm kavun, 25 dönüm karpuz eken bir üreticinin 1 milyon TL zararı var. Kavun üreticileri borçları nedeniyle traktörlerini satmak zorunda kalacaklarını belirtiyor,” diye konuştu.
“FASULYE GEÇEN SENENİN DAHİ ALTINDA FİYATLA ALINDI”
Gürer, “Fasulye üreticileri de ürünlerinin fiyatlarının geçen yıla göre düştüğünü ve maliyetlerin arttığını belirtiyor. Bir fasulye üreticisi, fasulyenin kilosunu geçen sene 44 liraya satarken, bu yıl en yüksek 38 liraya satabildiklerini anlattı. Masrafları yüzde 100 arttı; ancak ürünleri geçen seneki fiyatın bile altında kaldı. Elektrik, işçilik, mazot gibi giderler 3 kat arttı, ama ürünlerinin fiyatı geçen seneki fiyatın bile altında kaldı,” dedi.
“TARIMDA PLANSIZLIK ÇİFTÇİYE KARA BİR YIL DAHA YAŞATTI”
Ömer Fethi Gürer, “Çiftçilerimiz, tarımda doğru bir planlama yapılmadığını ve bu yüzden büyük zararlar ettiklerini ifade ediyorlar. Üreticilerimiz, borçlarını ödeyemedikleri takdirde traktörlerini ve tarlalarını satmak zorunda kalacaklarını söylüyorlar. Tarım politikaları üreticimizi korumuyor; ithalat teşvik ediliyor, yerli üretici ise ihmal ediliyor. Eğer doğru ve çözümcü kamucu önlemler alınmazsa, tarım sektörümüz daha da kötüye gidecek. Çiftçilerimizin borçlarının yapılandırılması ve tarımsal desteklerin artırılması gerekiyor. Çiftçimizin tarlada emeği heba oluyor, kazanç sağlayamıyor, borçlarını ödeyemiyor. Vatandaş ise rafta kat kat artan fiyatlarla ürün almaya çalışıyor. Aracılar kazanıyor, üreten ve tüketen ise zorda kalıyor. Bu yıl tarlada kalan ürüne iktidar müdahale edip Tarım Kredi marketler aracılığıyla tüketiciye daha uygun fiyatla ürün erişimi sağlayabilirdi. İktidar süreci yalnızca seyreden oldu,” şeklinde konuştu.
“KURAKLIK ÇİFTÇİYE CİDDİ ZARAR VERDİ”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu yıl Niğde’deki şeker pancarı, lahana, buğday ve arpa üreticilerinin kuraklık ve sulama suyu sorunları nedeniyle büyük sıkıntılar yaşadığını belirtti. Üreticiler, yeraltı sularının çekilmesi ve artan elektrik fiyatları nedeniyle bu yıl sulama suyu giderlerinin de arttığını, yetersiz yağışların ürün kaybına yol açtığını ifade etti. Gürer, şeker pancarında taban fiyatın çiftçi için büyük önem taşıdığını ve çiftçinin hakkı olan ton başı 2500 TL’nin verilmesi gerektiğini vurguladı.
(CHP)