Gürer: Bu nasıl ticaret?

Taner Gümüş: Halkın çoğunluğu açlık ve yoksulluk sınırı altında

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Ticaret Bakanlığının 2024 yılına ait bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonunda söz alarak, ilgili Bakanlığın faaliyetlerine yönelik eleştirilerde bulundu.
Türkiye’nin ithalata bağımlı hale getirilerek tarımın bitme noktasına taşındığını, ürün güvenliği konusunda sorun yaşandığını anlatan Gürer, gıda denetimlerinin yetersiz olduğunu, fahiş fiyatla mücadelede ise başarı elde edilemediğini ifade etti.
Kilosu 30 liradan başlayıp 130 liraya kadar ekmek satıldığını, tarlada 1 lira olan kavunun markette 16 liraya kadar çıktığını belirten Ömer Fethi Gürer, geçen sene 16 lira olan damacana suyun bu sene 60 liraya, 2017’de 191 lira olan TÜVTÜRK araç muayene ücretinin ise 1300 liraya yükseldiğine dikkat çekti.CHP Niğde Milletvekili Fethi Gürer, Plan ve Bütçe komisyonunda yaptığı konuşmada, ülkemizin iç ve dış ticaretinde yaşanan sorunlar ile gıda güvenliği konusundaki aksaklıklara dikkat çekti.
28 ÜLKEDEN ÜRÜN İTHAL EDİYORUZ
Türkiye’nin en az 128 ülkeden ürün ithal ettiğini, 28 gıda ürününde arz açığı nedeniyle ciddi ithalat yapıldığını anlatan Gürer, “İthalat, zorunlu hâlde haksız rekabeti önleyecek bir anlayışta yapılabilir, piyasada fiyat dengelemesiyle de olsa kısmen düşünülebilir. İthal ürünün yerli ürünle rekabet edip kimi üründen daha yüksek fiyatta rafta yer aldığı da görülüyor” dedi.
İTHALAT BAĞIMLILIĞI AZALTILMALI
Ürün güvenliğini artırması için yerli üretimin korunması, ithalat bağımlılığının azaltılması gerektiğini ifade eden CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, AKP iktidarlarında ithalatçı bir anlayışla tarımın tüketildiğini, gıda güvenliliğinde ise sorunlu noktaya gelindiğini vurguladı.
İTHAL ÜRÜNLERLE GELEN AKDENİZ SİNEĞİ ÇİFTÇİYİ PERİŞAN ETTİ
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, İthal ürünlerde Akdeniz sineği, domates güvesi gibi zararlıların da adete ithal edilerek, üreticinin perişan edildiğine değerek, “Ayrıca, canlı hayvan ve et ithalatı bu yıl patlamıştır. Geçmişte hasta hayvan ve bozuk löp etlerin "Kontrolü yapıldı." denilerek ülkemize girdiğinin örnekleri vardır. Bunun için de bu konuda denetimler daha da artırılmalıdır” diye konuştu.
CANLI HAYVAN VE ET İTHALİNE DİKKAT
Bu yılın ilk on ayında ne kadar canlı hayvan, ne kadar et ithal edildiğinin açıklanmasını isteyen Gürer, ‘Ne kadar döviz yurt dışına gitti? Bunu ithal edenler kimler? Bunların kamuoyu tarafından bilinmesinde yarar var. Gümrük vergisi sıfırlanarak 2022 ve 2023 yılında ne kadar gümrük vergisinden vazgeçilmiştir? İthal edilen gıda ürün çeşit sayısının bu yıl ülkelere göre dağılımı ne kadardır? İthal üründe amaç fiyat dengelemek olduğu hâlde yerli üründen daha pahalı olarak raflarda yer alması neden önlenmemektedir? Zeytin ağacı olmayan ülkeden zeytin yağı ithal ettiğimiz gibi, ülkemizin bir ili kadar olan yerden de canlı hayvan ithal etmek nasıl bir anlayıştır?” şeklinde sorular yöneltti.
TİCARETTEKİ SİYASİ İLİŞKİLER GIDAYI RİKSLİ HALE GETİRİYOR
Ticari anlamda kurulan siyasi ilişkilere yönelik ülkemizin gıda olayının riskli noktaya doğru taşınmakta olduğuna işaret eden CHP Milletvekili  Ömer Fethi Gürer, “Kooperatifçilik sil baştan ele alınmalıdır. Kooperatifçilik neredeyse anlamını, içeriğini, var olan durumunu yitirmiş durumdadır; adı kooperatif, uygulamada kooperatif olmaktan başka her noktaya sürüklenmiştir. Çukobirlik gibi, Tariş gibi, Antbirlikgibi Trakya Birlik gibi kuruluşların içinin boşaltılması ayrıca ülkede o anlamdaki çiftçinin, üreticinin desteklenmesi yanında, tüketicinin korunmasını da sonlandırmıştır” şeklinde konuştu. Bakan Ömer Bolat konuşmalardan sonra yaptığı konuşmada “Bu çerçevede, kooperatifler konusundaki yapılan eleştiriler haklıdır, Türkiye'de kooperatifçilik yöntemiyle tarımsal ürünlerin pazara arzı noktasında hakikaten bir türlü arzu ettiğimiz noktaya ulaşamadık. Kadın kooperatiflerini destek konusunda tedbirlerimiz artıyor, sürekli kaynaklarımız artıyor, sürekli çağrılara çıkıyoruz.” Dedi.
DENETİMLER YETERSİZ
Piyasa denetimlerinin yetersiz olduğunu, denetimlerde göstermelik işler yapıldığını aktaran CHP milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Vatandaş rafa gittiğinde fiyatın neredeyse her gün değiştiğini görmektedir. Önce fiyatlar yükseltilmekte, sonra göstermelik olarak fiyatlar düşürülmektedir. Ne kadar gıda ürünü ithal edilmiştir? Bunların hangisi bozuk veya ne kadarı yurt dışına iade edilmiştir? Bu verileri de açıklarsanız memnun oluruz” dedi.
FAHİŞ FİYATLA BÖYLE MÜCADELE EDİLMEZ
Fahiş fiyatla mücadele konusunda da başarısız olunduğuna dikkat çeken Gürer,Tarlada kilosu 1 lira olan kavunun, bir saat ötede kamyon üzerinde 10 lira, zincir markette 16 lira olduğuna dikkat çekerek, bu durumun fahiş fiyat olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini sordu.
BİR BARDAK ÇAY 23 LİRA
Ekmek çeşitliği kadar fiyatlarından sürekli artığına dikkat çeken CHP Niğde Milletvekili kilosu 30 liradan 130 liraya kadar ekmek olduğunu belirterek, “Bu ekmeklerin bu kadar renklendirilip vatandaşın bir yerde ekmek üzerinden de soyulduğu bir gerçek. Keza, akaryakıt istasyonunda sabah gelirken baktım, simit 13 lira, poğaça 20 lira. E, AVM'ye gittim, bir bardak çay 23 lira; bunlar "fahiş fiyat" dediğiniz rakamları kapsıyor mu, kapsamıyor mu? Bu bağlamda nasıl bir değerlendirme içindesiniz?” diye sordu.
GEÇEN SENE 16 LİRA OLAN DAMACANA SU 60 LİRAYA ÇIKTI
Geçen yıl 16 lira olan damacana suyun bu yıl 60 liraya çıktığını anlatan Gürer, normalde 80 kez doldurulması gereken damacanaların 150’ye kadar doldurulduğunu, bu konuda da denetimlerin yetersiz olduğunu ifade etti.
20 YIL ÖNCE 45 OLAN AVM’LER 35 BİN ŞUBEYE ULAŞTI
2002 yılında 45 olan AVM sayısının neredeyse her köye yapılarak 35 bin şubeye ulaştığına dikkat çeken Gürer, en azından yerel ürünlere, bu marketlerde satış zorunluluğu getirilmesi gerektiğini de belirtti.
TÜVTÜRK’E BU KADAR PARAYI NEYİN KARŞILIĞINDA VERİYORUZ
TÜVTÜRK araç muayene istasyonlarındaki yüksek fiyatlara da dikkat çeken Gürer, 2017'de 191 liraydı, şimdi olmuş 1.130 lira. Bu TÜVTÜRK'ün bütün ekipmanı, makinesi, bilmem orada olan her şey zaten kamu olarak verilmiş, orada adam beş dakikada bu kadar parayı -nasıl oluyor da- doğal olarak almış oluyor” değerlendirmesinde bulundu.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat konuşmalardan sonra genel bir değerlendirme yaptı. Bolat “Fiyatların emir komutayla veya her işletmenin, her esnafın, her şirketin başına birer tane komando ya da özel harekât dikerek tespit edilmesi mümkün değil; kimi zaman arz talep dengesiyle oluşuyor, kimi zaman üretim maliyetlerinin getirdiği şartlarda oluşuyor. Kimi zaman tamahkârlık yapanın fahiş fiyat uyguladığı yöntem olabiliyor, kimi zaman ekonomide ve ülkede bir hareketlilik veya piyasalarda, dünyada ve Türkiye'de arz talep dengeleriyle ilgili sıkışmalar olduğunda çeşitli yanlış yollara tevessül edenler olabiliyor. Biz, Ticaret Bakanlığı olarak kanunların bize verdiği yetki çerçevesinde piyasa gözetimi, haksız fiyat, fahiş fiyat denetimi, stokçuluğa karşı denetim gibi yetkilere sahibiz. Bu çerçevede, stokçuluk denetimi, kasa-raf-fiyat farkı denetimi, fahiş fiyat denetimi, tüketiciye haksız uygulama, zararlı ürün, sağlığa aykırı ürün satış denetimi gibi kalemlerde bizim Bakanlık merkez teşkilatı ya da il ticaret müdürlüklerindeki denetimci arkadaşlarımız gereken denetimleri yapıyorlar.
Cezalar konusunda, bu cezalar... Yani zaten ceza olmazsa denetim yapmanın bir anlamı yok. Burada cezanın anlamı caydırıcılık. Geçen yıl bu zamanlar bu cezalar bütçe sırasında artırılmıştı. Bizim Bakanlık olarak Meclis için hazırlanmakta olan kanun tekliflerimiz olacak. Eğer yeni bir yasa hazırlığı olursa sunacağız, hazırladık. Bu tür cezalar ciddi manada artırılacak, hatta geçici kapatma cezasını da önereceğiz. Meclis takdir edecek, zaten kanunu biz çıkaramayız, sizler çıkaracaksınız.” Diye konuştu.
REKABET KURUMU NE İŞ YAPAR?
Rekabet Kurumunun, bastırdığı kitapçıkla ilgili eleştirilerde de bulunan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Kitabın içini açınca 100'üncü yılı anan adam bir Atatürk resmini koyar, kendi resmini koymuş. Şimdi, işe buradan baktığımız zaman zaten içindeki diğer verileri de değerlendirdiğimizde Rekabet Kurumu kendisi kendisinin dışındaki kurumlarla rekabet edip en kaliteli anlamda en pahalı ürün bastırmış. Ya, bu bir şeyleri sen önleyeceksen önce kendinden başla, şunu bir daha mütevazı biçimde yaptır, bize de getir. O anlamda içindeki söylediği kesilen cezaların kaçı mahkemeden döndü, bu konuda da bir veri yok. Acaba kestikleri cezaların hepsi ödendi mi ödenmedi mi? Bunun da bir açıklanması ihtiyaca muhtaç çünkü cezayı yazmak önemli değil, cezayı tahsil etmek önemli. Ayrıca, buradaki kurumları ben inceledim, hepsi marka ürünler yani kayıt dışından filan bir şey yok ama bu marka ürünlerinde kesilen cezalar sinek vızıltısı gibi, bir anlamı yok” diye konuştu.
CEZA SONRASI FİYATLAR DAHA ÇOK ARTIYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, konuşmasını şu sözlerle tamamladı.“Rekabeti yaratan şartları oluşturanlar esnedikleri için örneğin, marketlerin üstüne gidiliyor, marketler göstermelik indirim yapıyor, sonra -ben o marketlere çok giden bir adamım, genelde yaşamım sokakta olduğu için, insanların içinde olduğu için- bir bakıyorum o fiyat cezanın sonrasında daha da artmış. Cezanın sonrasında o fiyat artacaksa niye Rekabet Kurumu oraya ceza yazsın’’ dedi.
(Dahi GEDİK)