Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Niğde’nin ve Türkiye’nin 2022 yılına ait “Beşerî kalkınma endeksi” verilerini paylaştı.
Konuyu anlamak için öncelikle, Beşeri Kalkınma Endeksi’nin be olduğunu bilmek gerekiyor.
Bu endeks Yaşam beklentisi, eğitim ve gelir olmak üzere üç alt bileşenden oluşurken, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hesaplanmaktadır.
BÖLGE İLLERİ NİĞDE’NİN ÜZERİNDE DEĞERE SAHİP
TÜİK’ten alınan Niğde 2022 verilerine göre; Kırıkkale, Aksaray, Nevşehir ve Kırşehir gibi illerin yer aldığı bölgede endeksi en düşük il olarak tarihe geçti. Türkiye ortalamasının da epey gerisinde gerisinde sıralandı. Bu sıralama 2018 verileri ele alındığında 2022 değerleri ile yapılan karşılaştırmalarda Niğde’nin gerilere doğru ilerlediğini işaret ediyor.
Hem Türkiye hem de bölge iller listesinde yaşam beklentisi, eğitim ve gelir başlıklarında Niğde’de beşeri kalkınma endeksi 0.817 olurken, Kırıkkale’de 0.852, Aksaray’da 0.821, Nevşehir’de 0.830 ve Kırşehir’de ise 0.840 oldu. Beşeri kalkınma endeksi Türkiye ortalaması ise 2022 yılında 0,854 olarak kayıtlara geçti.
Bir sonraki endeksler ise 2027 yılında yayınlanması bekleniyor.
2018’DEN 2022’YE NİĞDE
2018 yılında Beşeri Kalkınma Endeksi 0,907 olurken, yaşam beklentisi endeksi 0,899, eğitim endeksi 0,736, gelir endeksi ise 0,795 olarak kayıtlara geçti.
2019 yılında Beşeri Kalkınma Endeksi 0,811 olurken, yaşam beklentisi endeksi 0,897, eğitim endeksi 0,745, gelir endeksi ise 0,799 olarak kayıtlara geçti.
2020 yılında Beşeri Kalkınma Endeksi 0,815 olurken, yaşam beklentisi endeksi 0,888, eğitim endeksi 0,761, gelir endeksi ise 0,802 olarak kayıtlara geçti.
2021 yılında Beşeri Kalkınma Endeksi 0,812 olurken, yaşam beklentisi endeksi 0,880, eğitim endeksi 0,759, gelir endeksi ise 0,803 olarak kayıtlara geçti.
Alınan verilere göre 4 yıllık kayıtlarda; Niğde Beşeri Kalkınma Endeksi ile yaşam beklentisi endeksinde gerileme yaşadı, eğitim endeksi ve gelir endeksinde ise küçük artışlar olduğu gözlemlendi.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KALKINMA PROGRAMI KAPSAMINDA
Bir ülkenin iktisadi kalkınma sürecinde, fiziki sermaye kadar beşeri sermaye yeterliliği de ehemmiyet arz etmektedir. Beşeri kalkınma endeksi de, bu minvalde, ülkelerin beşeri sermaye yeterliliklerinin tespit edilebilmesi maksadı ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hesaplanmaktadır. Beşeri kalkınma endeksi, 0 ile 1 arasında bir değer almakta olup, endeksin 0,8 ve üzerinde olması "çok yüksek beşeri kalkınma" seviyesini, 0,7 ile 0,8 arasında olması "yüksek beşeri kalkınma" seviyesini, 0,55'in altında olması ise ilgili ülkenin "düşük beşeri kalkınma" seviyesinde yer aldığını göstermektedir.
(Haber Merkezi)
